Projekt „Opracowanie metody szybkiej estymacji właściwości aerosprężystych samolotu w czasie prób flatterowych w locie” zrealizowany został w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka lata 2007 – 2013, Priorytet 1 Badania i rozwój nowoczesnych technologii, Działanie 1.3 Wsparcie projektów B+R na rzecz przedsiębiorców realizowanych przez jednostki naukowe, Poddziałanie 1.3.1 Projekty rozwojowe.
Projekt zrealizowany został w odpowiedzi na potrzeby producentów samolotów i wymagania pilotów doświadczalnych dotyczące przygotowania i realizacji oraz bezpieczeństwa i kosztów badań flatterowych w locie, przez konsorcjum w składzie: Instytut Lotnictwa i Politechnika Poznańska.
Projekt był kontynuacją programów badawczych realizowanych przez Instytut Lotnictwa i Politechnikę Poznańską wraz z uczelniami, jednostkami badawczymi i przedsiębiorstwami branży lotniczej z całego świata oraz programów własnych wykonawców.
Koszt realizacji projektu: 2 314 033,23 zł; czas realizacji: 33 miesiące.
Skład zespołu Instytutu Lotnictwa:
- Dr inż. Franciszek Lenort
- Mgr inż. Michał Szmidt
- Mgr inż. Robert Królikowski
- Dr inż. Wiesław Krzymień
- Dr inż. Antoni Niepokólczycki – kierownik projektu i zespołu badawczego.
Partnerem Instytutu Lotnictwa w realizacji niniejszego projektu była Politechnika Poznańska. Głównymi uczestnikami projektu byli:
- Prof. dr hab. inż. Marek Morzyński,
- Prof. dr hab. inż. Michał Nowak,
- Dr inż. Witold Stankiewicz,
- Dr inż. Robert Roszak,
- Dr inż. Piotr Posadzy,
- Dr inż. Michał Rychlik.
Projekt Opracowanie metody szybkiej estymacji właściwości aerosprężystych samolotu w czasie prób flatterowych w locie zrealizowany został zgodnie z harmonogramem rzeczowo-finansowym, tzn. w założonym we wniosku o finansowanie terminie oraz kosztach. Osiągnięto postawione cele – opracowano metodę estymacji spełniającą oczekiwania producentów lotniczych i pilotów doświadczalnych – spełniono założone wskaźniki produktu i rozliczono projekt.
Zgłoszono do opatentowania dwa wynalazki, które podlegać będą wdrożeniom i komercjalizacji.
Pierwszy, zgłoszony przez zespół z Politechniki Poznańskiej, nosi tytuł: „Sposób tworzenia niskowymiarowego modelu flatterowego samolotu zgodnego z obiektem rzeczywistym”. Przedmiotem wynalazku jest sposób tworzenia modelu flatterowego samolotu zgodnego z obiektem rzeczywistym, mający zastosowanie w procesie badań i certyfikacji prototypów samolotów.
Dzięki zastosowaniu sposobu według wynalazku uzyskano następujące efekty techniczno-ekonomiczne:
- • możliwość prowadzenia badań flatterowych dla różnych konfiguracji samolotów z pominięciem eksperymentów w tunelu aerodynamicznym,
- • możliwość przeprowadzenia badań, które w rzeczywistości doprowadziłyby do zniszczenia badanego obiektu,
- • znaczne skrócenie czasu potrzebnego do estymacji właściwości aerosprężystych samolotu w locie,
- • istotne obniżenie czasu i kosztów wdrażania nowych prototypów samolotów poprzez ograniczenie ilości testów w tunelu aerodynamicznym, w wyniku uprzedniego zidentyfikowania obszarów występowania flatteru.
Drugi wynalazek, zgłoszony przez zespół Instytutu Lotnictwa, nosi tytuł: „Sposób badania w locie swobody samolotu od flatteru”.
Realizowany za pomocą̨ komputera sposób badania w locie swobody samolotu od flatteru, polegający na tym, że analizuje się̨ drgania struktury samolotu na podstawie sygnałów wskazywanych przez czujniki drgań rozmieszczone na elementach struktury samolotu. Obliczenia przeprowadza się̨ w czasie rzeczywistym na podstawie bieżących danych pomiarowych z czujników, przy czym dla danych pomiarowych z poszczególnych czujników wyznacza się̨ składowe postacie drgań określając dla każdej składowej postaci częstotliwość własną (f), współczynnik tłumienia (ζ), fazę̨ (φ) i amplitudę̨ (A) w oparciu o zasadę̨ najmniejszej sumy kwadratów błędów sygnałów czasowych, a istotność postaci drgań ocenia się̨ poprzez odjęcie od sygnału drgań tej postaci drgań i obliczenie wartości spadku resztowej sumy kwadratów.
Ten wynalazek zgłoszony został do ochrony w krajach Unii Europejskiej.
Przygotowano wniosek w ramach konkursu nr 1/2011 w Poddziałaniu 1.3.2 PO IG o finansowanie projektu Nabycie praw ochrony własności przemysłowej metody szybkiej estymacji właściwości aerosprężystych samolotu w czasie prób flatterowych w locie. Celem projektu jest uzyskanie ochrony patentowej w wybranych krajach europejskich, USA i Kanadzie oraz wdrożenie do praktyki gospodarczej wynalazku, którego przedmiotem jest opracowana w omawianym projekcie metoda. Uzyskanie ochrony patentowej na wynalazek jest niezbędnym instrumentem do przeprowadzenia jego komercjalizacji.
Powołano do życia Sieciowe Laboratorium Badań Flatterowych, w skład którego weszli główni wykonawcy projektu z Politechniki Poznańskiej i z Instytutu Lotnictwa. Zadaniem tego zespołu było zrealizowanie projektu, a w obecnej chwili, zapewnienie trwałości rezultatów projektu przez wymagane minimum 5 lat od daty jego zakończenia.
Instytut Lotnictwa wprowadził innowacyjny element zarzadzania projektami pod nazwą „60+/30-”. Oznacza to, że jeżeli w projekcie uczestniczyli wykonawcy w wieku 60 i więcej lat, to towarzyszyli im wykonawcy w wieku poniżej 30 lat. Takie podejście ma zapewnić́ wymianę̨ wiedzy i doświadczenia pomiędzy starszymi, doświadczonymi pracownikami Instytutu Lotnictwa a młodą kadrą. Jednocześnie program „60+/30-” ma zapobiec kumulacji wiedzy w gestii pojedynczych pracowników i naturalnemu znikaniu całych obszarów działalności Instytutu Lotnictwa.
